پروژه بزرگ سامانه فاضلاب شهری اهواز، با هدف مدیریت پایدار پساب شهری و جلوگیری از آلودگی رودخانه کارون، گامی بلند در توسعه زیرساخت‌های محیط‌‌ زیستی و بهره‌وری منابع آبی کشور برداشته است. این پروژه شامل جمع‌آوری و انتقال بیش از ۲۰۰ هزار مترمکعب فاضلاب در شبانه‌روز از ۲۴ نقطه ورودی به رودخانه کارون، تغذیه تصفیه‌خانه‌های شرق و غرب اهواز و استفاده از آب بازفرآوری‌شده در صنایع فولاد و کشاورزی است.

بخشی از این پروژه به طول ۱۲ کیلومتر، با استفاده از روش پیشرفته میکروتونلینگ و در سایزهای ۱۰۰۰، ۱۲۰۰ و ۱۴۰۰ میلی‌متر اجرا می‌شود. با این حال، طی دهه‌های گذشته، به دلیل شرایط پیچیده زمین‌شناسی و سطح ایستابی بالا در منطقه، تلاش‌ها برای اجرای این بخش از پروژه با استفاده از پیمانکاران داخلی و خارجی با شکست مواجه شده بود.

خودکفایی در طراحی و ساخت Micro-TBM

در سال ۱۴۰۰ و در راستای تحقق شعار سال "تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها"، موسسه فاطر به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های هلدینگ نیرو، برای اولین بار در کشور اقدام به بومی‌سازی و تولید دستگاه‌های Micro-TBM کرد. این دستگاه‌ها که با روش مهندسی معکوس بر روی نمونه‌های خارجی طراحی شدند، با همکاری شرکت‌های داخلی ساخته شده و در سایزهای ۱۲۰۰ و ۱۴۰۰ میلی‌متر به بهره‌برداری رسیدند.

این دستاورد، امکان اجرای موفقیت‌آمیز بیش از ۷ کیلومتر عملیات لوله‌رانی در پروژه را فراهم کرد و ضمن دستیابی به خودکفایی صنعتی، منجر به صرفه‌جویی ارزی حدود ۸۰ میلیارد تومان شد.

نوآوری‌های مهندسی و صرفه‌جویی اقتصادی

موسسه فاطر علاوه بر بومی‌سازی Micro-TBM، با ارائه نوآوری‌های مهندسی نقش مهمی در بهینه‌سازی هزینه‌ها و تسریع عملیات پروژه ایفا کرد. از جمله این اقدامات می‌توان به کاهش تعداد شفت‌های ارسال و دریافت از ۱۲۱ به ۸۴ شفت اشاره کرد که صرفه‌جویی ریالی ۱۰۰ میلیارد تومانی به همراه داشت. همچنین، ابداع روش حفاری شفت با استفاده از تکنیک دیوار وزنی فرورونده، به افزایش کارایی و کاهش هزینه‌های اجرایی کمک کرد.

پیامدهای راهبردی پروژه

اجرای این پروژه ملی، علاوه بر کاهش آلودگی رودخانه کارون، به مدیریت بهینه منابع آبی و ارتقای زیرساخت‌های صنعتی و کشاورزی منطقه کمک شایانی خواهد کرد. دستاوردهای حاصل از بومی‌سازی فناوری‌های پیشرفته نیز، گامی ارزشمند در مسیر استقلال صنعتی و کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی به شمار می‌رود.

موسسه فاطر با تکیه بر دانش بومی و مهندسی ارزش، توانسته است تحولی اساسی در اجرای پروژه‌های زیرساختی کشور ایجاد کند و الگوی موفقی از مدیریت نوآورانه و اقتصادی ارائه دهد.