به گزارش سپاه نیوز عملیات احداث کارخانه تصفیه زهاب اسیدی رودخانه پخیرچای و طرح استحصال مس از آن، به روش EPC و با رویکرد صیانت از محیط‌زیست، از ابتدای سال ۱۴۰۴ در معدن مس سونگون استان آذربایجان‌شرقی آغاز شد.

این پروژه که توسط موسسه پایاب نیرو هلدینگ تخصصی نیرو قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) اجرا می‌شود، به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین پروژه‌های زیست‌محیطی کشور، گامی بزرگ در جهت توسعه پایدار و کاهش اثرات آلاینده فعالیت‌های معدنی به شمار می‌رود.

هدف اصلی این طرح، حذف آلاینده‌های ناشی از ورود زهاب اسیدی حاصل از دامپ‌های باطله به رودخانه پخیرچای و ارتقای استانداردهای زیست‌محیطی منطقه است. در مرحله دوم، با استحصال مس محتوی از زهاب به روش اسیدشویی و فیلتراسیون، گامی اقتصادی و فناورانه در بازیابی منابع برداشته خواهد شد.

با توجه به فقدان تجربه مشابه در کشور، مطالعات امکان‌سنجی این پروژه با مشارکت شرکت‌های بین‌المللی، مشاوران داخلی و نهادهای علمی و دانشگاهی به‌دقت انجام شد و طرح نهایی پس از چندین مرحله بازنگری و بهینه‌سازی به تصویب رسید. شرکت ملی صنایع مس ایران پس از اخذ مجوزهای قانونی و پشت سر گذاشتن فرآیندهای مناقصه، قرارگاه خاتم را در اواخر سال ۱۴۰۳ به‌عنوان پیمانکار اصلی برگزید.

مدت اجرای پروژه ۳۶ ماه در نظر گرفته شده است که شامل ۲۴ ماه اجرای عملیاتی و ۱۲ ماه دوره راهبری و بهره‌برداری آزمایشی خواهد بود. استفاده از فناوری‌های پیشرفته تصفیه شیمیایی، مهندسی دقیق خطوط انتقال، ساخت مخازن ۶۰۰۰ مترمکعبی، و تأسیسات کنترل کیفیت آب، از جمله ویژگی‌های منحصربه‌فرد این طرح است.

بر اساس طراحی، زهاب اسیدی با pH حدود ۳.۵ از طریق دو خط لوله جداگانه به طول حدود سه کیلومتر با پرده‌های آب‌بند به کارخانه منتقل می‌شود و طی فرایند ترسیب شیمیایی دو مرحله‌ای، کیک‌های رسوبی هیدروکسیدی تولید و آب نهایی تصفیه‌شده مطابق استانداردهای سازمان محیط زیست، به منابع سطحی بازمی‌گردد. همچنین، از رسوبات مرحله اول، محلول باردار (PLS) تهیه و به خطوط استحصال مس در کارخانه هیپ لیچینگ مجتمع سونگون منتقل می‌شود.

این پروژه افزون بر اثرات زیست‌محیطی مطلوب، الگویی فناورانه و بومی‌سازی‌شده برای سایر معادن کشور محسوب می‌شود و با آموزش نیروی انسانی و تضمین عملکرد سیستم در دوره بهره‌برداری، گامی نو در مدیریت پایدار منابع و مسئولیت‌پذیری صنعتی خواهد بود.